در شرایطی که آمارها از کاهش تعداد گردشگران حکایت می‌کنند، قرار است یک پارک عشایری در شهرستان گراش استان فارس احداث شود؛ آن هم با سرمایه اولیه یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان. اما فعالان گردشگری معتقدند چنین طرح‌هایی بازگشت سرمایه ندارد. حتی خود سرمایه‌گذار این پارک نیز که تا کنون در این حوزه فعالیتی نداشته است، منتظر تامین هزینه‌های آن نیست.
به نقل از سفارت نیوز ، شهرستان گراش، در فاصله ۳۵۰ کیلومتری جنوب شرقی شیراز قرار دارد و رسیدن به آن حدود ۴ ساعت زمان می‌برد. مرکز آن نیز شهری با همین نام است.
چند وقتی است، نام «گراش» در رسانه‌‌های مختلف مطرح می‌شود؛ دلیل؟ «احداث یک پارک گردشگری عشایری با سرمایه بخش خصوصی»؛ پارکی که البته بر اساس پیگیری‌هایی تجارت‌نیوز هنوز کار خاصی در مورد ساخت آن انجام نشده است.
توجیه اقتصادی ندارد
در شرایطی که آمارها از کاهش شدید سفرهای داخلی و وورد گردشگران خارجی به کشور حکایت می‌کنند، برخی فعالان گردشگری معتقدند احداث چنین مجتمعی، توجیه اقتصادی ندارد و ممکن است حتی هزینه‌های خود را نیز جبران نکند.
البته سرمایه‌گذار این پارک نیز که در زمینه فروش سموم کشاورزی فعالیت می‌کند، انتظار بازگشت سرمایه خود را ندارد.
هزینه؛ یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان
خبر را سیدعفیف زندوی، رئیس اداره میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گراش، رسانه‌ای کرد. او به فارس گفت که این پارک در زمینی به مساحت پنج هزار مترمربع و با اعتباری بالغ بر ۱۴ هزار میلیارد ریال ساخته می‌شود.
این در حالی است که گردشگری نحیف ایران در دو سال اخیر مشکلات زیادی داشته؛ هم از تعداد تورها و مسافران داخلی کاسته شده است و هم از آمار گردشگران خارجی.
کاهش ۹۶ درصدی سفرهای داخلی
آنگونه که حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی اعلام کرد، در نوروز ۱۴۰۰ سفرهای داخلی حدود ۷۰ درصد کاهش داشت.
ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز اعلام کرد، سفرهای نوروزی امسال نسبت به عید ۹۸، تا ۹۶ درصد کاهش را تجربه کرد (ایسنا).
کاهش ۹۴ درصد گردشگران خارجی
در زمینه ورود گردشگران خارجی نیز آمار ناامید کننده است. علی‌اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سال گذشته اعلام کرده که در بهار آن سال تنها ۷۴ گردشگر وارد کشور شدند (ایسنا).
ایرنا هم در این مورد گزارش داد که در سال ۹۹، آمار گردشگران ورودی به کشور حدود ۹۴ درصد کاهش داشت. به گفته فعالان گردشگری، همین شرایط در سال ۱۴۰۰ نیز ادامه یافته است و نگرانی‌ها هنوز ادامه دارد.
سرمایه مورد نیاز بسیار بیشتر از برآرودها است
در چنین شرایطی، به اعتقاد یکی از فعالان گردشگری شیراز، ساخت یک پارک عشایری به سرمایه‌ای چندین برابر مبلغ اعلام شده نیاز دارد و ممکن است در نهایت پاسخگوی هزینه‌های خود هم نباشد.
سروش پرهامی، در گفتگو با تجارت‌نیوز توضیح می‌دهد؛ گروهی از گردشگران که بیشتر هم خارجی هستند به دنبال اصالت می‌گردند و می‌خواهند در جمع عشایر واقعی باشند.
او ادامه می‌دهد: گروهی دیگر از مسافران نیز نوعی کمپینگ را ترجیح می‌دهند. برای مثال اکنون در استان فارس مجتمع‌هایی ساخته شده‌اند که معماری، تزئینات و پذیرایی آنها بر مبنای سنت‌های عشایری شکل گرفته است.
پرهامی می‌گوید: ساخت چنین مجتمعی اگر قرار باشد در نهایت کار خوبی شکل بگیرد، به سرمایه‌ای بسیار بیشتر از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان نیاز دارد.
چرا بازگشت هزینه سخت است؟
این فعال گردشگری با اشاره به یک واقعیت توضیح می‌دهد که هزینه‌های این طرح به سختی امکان بازگشت دارد.
به گفته پرهامی، زمانی بود که در شهرهای گردشگرپذیری مانند شیراز، حدود هشت ماه از سال به حدی گردشگر خارجی حضور داشت که حاشیه سود مناسبی برای فعالان این حوزه ایجاد می‌شد. در نتیجه در چهار ماه دیگر سال، حتی اگر مردم محلی از اماکن گردشگری حمایت نمی‌کردند، مشکلی برای سرمایه‌گذاران ایجاد نمی‌شد.
پرهامی ادامه می‌دهد: اما در سال‌های اخیر شرایط متفاوت شده است؛ بر اساس تجربه من عمده تغذیه‌کنندگان بازار گردشگری در هر شهر و منطقه‌ای، ساکنان همان محل هستند؛ در نتیجه بعید است که شهر گراش ظرفیت کافی برای پاسخگویی به هزینه‌های ایجاد چنین پارکی را داشته باشد.
شهرستان گراش، بر اساس آخرین سرشماری عمومی در سال ۱۳۹۵، بیش از ۵۴ هزار نفر جمعیت دارد.
طرح‌هایی بدون مطالعه کارشناسی
محمد آبکار، عضو موسس جامعه راهنمایان ایرانگردی نیز در مورد سرانجام مثبت این پارک عشایری تردید دارد؛ چرا که به گفته او، از میان تعداد محدود گردشگران خارجی، درصد بسیار کمی از آنها به اینگونه مجتمع‌ها می‌روند.
آبکار به تجارت می‌گوید: بسیاری از طرح‌های گردشگری در ایران، معمولا بدون مطالعه‌های کارشناسی کافی انجام می‌شوند.
سرمایه‌گذار: هدفم آموزشی است
به نظر می‌رسد، یوسف متین، سرمایه‌گذار خصوصی پارک عشایری گراش هم این واقعیت‌ها را می‌داند. او به تجارت نیوز می‌گوید: هدف من جذب گردشگر و بازگشت سرمایه نیست و می‌خواهم خود مردم گراش، با فرهنگ و سبک زندگی عشایری آشنا شوند.
او مدعی است که می‌خواهد همه سرمایه را به صورت شخصی تامین می‌کند. مبلغ اولیه را نیز اداره کل میراث فرهنگی شهرستان برآورد کرده است اما متین احتمال می‌دهد با توجه به تورم موجود، اتمام کار به سرمایه بیشتری نیاز داشته باشد.
این پروژه به گفته سرمایه‌گذارش، در مرحله اختصاص زمین قرار دارد؛ بخش‌هایی از زمین مورد نیاز برای احداث پارک، متعلق به خود او است و مساحتی را نیز می‌خواهد از اداره کل راه و شهرسازی شهرستان، خریداری کند.
