خوانش تحلیل پساساختار گرایانه دکتر محمد مشتری مراغی ، محقق و تاریخ‌پژوه، مدیرعامل انجمن تاریخ پژوهان مراغه، فرهنگی و معلم دانشگاه
از اینستالیشن تلفیقی تعاملی «به رسم ایران پرگهر» با کیوریت سمیرا صفاری، مدرس دانشگاه، گرافیست و هنرمند معاصر
🕓 ۷ مهر ۱۴۰۴ | تحریریه فرهنگ و هنر
📸 عکاس: مجید جراحی و ام البنین سیف زاده
تورنمایشگاه با اینستالیشن تلفیقی و تعاملی «به رسم ایران پرگهر» به کیوریتوری سمیرا صفاری، مدرس دانشگاه، پژوهشگر و مدیرمسئول گروه هنری رسم، از نیمه نخست سال تا ۱۶ مهر ۱۴۰۴ (۲۰۲۵) با رویکردی بین‌المللی و حرفه‌ای برگزار شد. این رویداد هنری با حضور ۴۵ هنرمند ایرانی از اقصی نقاط جهان و ارائه بیش از ۵۰ اثر، به بررسی جایگاه هنر در همدلی ملی و التیام جوامع، پلی میان خلاقیت هنری، همبستگی اجتماعی و بازآفرینی امید پس از بحران‌ها پرداخت و تجربه‌ای تازه از تلفیق هنر، ادبیات، جامعشناسی، روانشناسی، فلسفه و … را به مخاطبان ارائه داد. مجموعه آثار هنرمندان از کشورهای مختلف همچون ایران، آلمان، قبرس، اسپانیا، امارات متحده عربی و آمریکا به صورت حضوری و آنلاین در موزه‌ها و گالری‌ها استانبول، گیلان و یزد، نیز پلتفرم‌های متنوع به نمایش درآمد.
رویداد هنری «به رسم ایران پرگهر»، با شعار هنر به رسم التیام و مهر، و با هدف بازخوانی آیین‌ها، ارزش‌ها و روایت‌های معاصر از «ایران پرگهر» در قالب تجربه‌ای چندرسانه‌ای، فرصتی تازه برای تعامل مخاطبان با اثر هنری فراهم آورد و با بازتاب رسانه‌ای و استقبالی جهانی، جایگاه خود را به عنوان یک تجربه میان رشته ای نوین هنری-اجتماعی تثبیت کرده است. ارجاع به نظریه‌هایی همچون پسااستعماری ادوارد سعید، مرگ مؤلف رولان بارت و بروتالیست، براهمیت میان‌رشته‌ای بودن این تجربه تأکید دارد. ترکیب هنرهای تجسمی، صدا، نور و طراحی فضایی با عناصر نمادین سبب شد، مخاطب نه تنها بیننده، بلکه بخشی از اجرا باشد. ماهیت تعاملی نمایشگاه، امکان تجربه شخصی و چندلایه‌ای را برای بازدیدکنندگان ایجاد نمود. نوشتن جملات عاشقانه و ملی بر کاغذهایی به رنگ پرچم ایران، مشارکت در پروژه‌های زیست‌محیطی و انتشار تحلیل‌های تخصصی اساتید حوزه‌های متفاوت به عنوان بخشی از فرآیند التیام جمعی، از دیگر ویژگی های منحصر به فرد این رویداد جهانی است.
دکتر محمد مشتری مراغی، محقق و تاریخ‌پژوه، مدیرعامل انجمن تاریخ پژوهان مراغه، فرهنگی و معلم دانشگاه، دكتري مطالعات تحليلي و تطبيقي عرفان اسلامي و هنر مقدس از دانشگاه انتاريو كانادا، در جهت تحلیل اثر، بیان نمود که هنر دریچه رهایی است، رهایی از بودنِ خاکستری تا شدنِ سبز، موسیقی پاک ذاتا ابتذال شکن است و هنرهای تجسمی حد شکنِ حدود و مرزها. در هنرهای پیش‌رو با مرگ مولف دیوارها شکسته شده و آنگاه مولف زندگی جدیدی را در اثرش به مثابه قالب مثالیِ نو آغاز کرده و بر آن پدیدار می‌شود، روحش سوار بر آن مخلوق در ترجمه‌ای به غیر از خود خاکستری پیش می‌تازد و فرا متنی را ارائه می‌دهد که سقفها را شکسته و سیاهی سایه‌ها را با پشت کردن به آنها محو و‌نابود می‌کند.این هنر در سفر همسفر انسان بی‌آلایش است، پسای مدرنیته؛ به منظور اثبات این‌که: تا انسان هست و عشق در او جاری و ساری است، هنرش او را فرای سقفها و ورای دیوارها سَیَلان خواهد داد و انسانیت انسان ارتفاع خواهد گرفت. و چه زیباتر است تصویر این هنر در تصویر ایران پر گوهر؛ همچون تصویر در تصویر وحدت‌گرایانه، حتی در وجود… .
در استیمنت این تور_نمایشگاه آمده است که هنر، رسم التیام جان هاست و ما، همواره ز یک گهواره کهنیم؛ ایران، گهواره‌ی مقدس هنرِ جاودانه‌ی ماست. هنر، ژرف ترین ساحت آزادی انسان است و خلاقیت، کلیدِ سحرآمیز این درگاه. پرداختن به هنر خلّاق و خلق متافیزیک هنری، به مثابه پرواز بر فراز دیوارهای روزمرگی و فرار از بندهای کلیشه، به ما امکان می‌دهد که در آسمان بی‌کران خیال پرواز کنیم. چه خوش است که این پنجره‌ی طلایی به جهان رویاها باز می‌گردد و مجال می‌دهد تا در کهکشان رنگ‌ها و نقش‌ها با جوهره‌ی خلاقیت هنرمند، پرسه زنیم. «به رسم ایران پرگهر»، پلی است مقدس و رازآلود که به پاس همدلی‌های فروزان گروه هنری رسم از اقصی نقاط جهان بنا شده، نمایانگر جلوه‌های هنر نابِ هنرمندان ایران زمین، در دیار قصه‌های طلایی پل بسفر و سرزمین روشنایی و بادگیرها، جایی که عشق و اسطوره در تار و پودش تنیده شده و روایتگر عاشقانه‌های جان ماست، که در دل تاریخ و افسانه‌ها می‌تپد.
برگزاری سلسه رویداد الهام بخش به رسم ایران پرگهر، از جمله در تاریخ ۱۸ خرداد در موزه ملی حصیر گیلان، از ۲۹ خرداد تا ۴ تیر در وبسایت گالری آرتز استانبول، از ۱۶ تیر تا ۱۶ مهر در پلتفرم‌های آنلاین گروه هنری رسم و نگارخانه آویسنیت از جمله وبسایت، اینستاگرام و آپارات، نیز از ۶ تا ۱۲ شهریور در نگارخانه آویسنیت یزد به‌صورت حضوری و در قالب اینستالیشن تلفیقی تعاملی، تا ۱۷ مهر ادامه خواهد داشت. حاصل همکاری مشترک گروه هنری رسم و کیورتوری سمیرا صفاری، با اداره فرهنگ و ارشاد استان یزد و گیلان، معاونت فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی استان گیلان، اداره کل سازمان گردشگری و میراث فرهنگی خمام، فرمانداری شهرستان خمام، نگارخانه آویسنیت یزد، گالری آرتز استانبول ترکیه، گروه آوای نقش، گروه هنری فونیکس به سرپرستی رزا اخلاقی با نمایش بخشی از آثار در فروردین سال جاری در مجموعه کارسل دو لور موزه لوور پاریس و ورد آرت دبی، و… بوده است. همچنین اجرای تورنمایشگاه، از همیاری کانون تبلیغاتی مهرزاد، کانون تبلیغاتی چتر قرمز، آتلیه راش، آژانس تبلیغات کلوزآپ، شرکت مهیانت، مجموعه مشاور برهم ساز، موسسه سبزکاران بالان با طرح بانی جنگل، خانه مد داربن، موسسه چند منظوره اکسون، آموزشگاه مهر آریایی، آموزشگاه آسو، نیز تلاش های شبانه روزی طی نیم دهه ، بیش از۱۰۰ نفر از اساتید و هنرمندان ارجمند همرسم از اقصی نقاط جهان، به رسم انسانیت، التیام و مهر به وطن صورت پذیرفت.
